İnsanlar, kendilerine inanabilecekleri bir şeyler yapmak isterler. – Abraham Maslow
İmposter sendromu oldukça yaygın bir durumdur. Araştırmalar, yüksek başarı elde eden kişilerin %70’e kadarının bu sendromu yaşadığını gösteriyor. Bu nedenle, bu sendromu yaşıyorsanız yalnız olmadığınızı bilin.
Başarılısınız. Hayatınızda birçok şey başardınız. Eğitim hayatınızda, işinizde, belki de özel hayatınızda… Ama bir sorun var: Kendinizi yeterince iyi hissetmiyorsunuz. Başarılarınızın birer tesadüf olduğuna, bir gün sahtekarlığınızın ortaya çıkacağına dair yoğun bir korku duyuyorsunuz. Ayrıca bu korku o kadar güçlü ki, sizi yeni zorluklara girişmekten ve potansiyelinizi tam olarak gerçekleştirmekten alıkoyuyor.
Bu sendroma “İmposter Sendromu” deniyor. Bu yazımızda, imposter sendromunun ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini ve etkilerini inceleyeceğiz. Ayrıca, bu sendromla başa çıkmanıza yardımcı olacak bazı öneriler ve kaynaklar da sunacağız. Peki, imposter sendromu belirtileri nedir?
İmposter Sendromu Belirtileri Nelerdir?
İmposter sendromunun en yaygın belirtileri şunlardır:
Başarıları küçümseme: Başarılarınızı şansa veya dış etkenlere bağlarsınız. Zorlukla elde ettiğiniz başarıları görmezden gelir veya önemsizleştirirsiniz.
Kendini başkalarıyla karşılaştırma ve onlardan daha aşağı olduğunu düşünme: Kendinizi sürekli olarak başkalarıyla karşılaştırırsınız ve onlardan daha aşağı olduğunuzu düşünürsünüz. Ayrıca başkalarının başarılarını olduğundan daha büyük görürsünüz.
Olumsuz geri bildirime aşırı duyarlı olma: Olumsuz geri bildirime karşı aşırı hassasiyet gösterirsiniz. Çünkü küçük bir eleştiri bile sizi derinden etkileyebilir ve özgüveninizi zedeleyebilir.
Sürekli hata yapma korkusu: Hata yapmaktan ödün koparsınız. Bu nedenle, yeni şeyler denemekten veya risk almaktan kaçınırsınız.
Başarısını şansa veya dış etkenlere bağlama: Başarınızı kendi becerilerinize ve emeğinize değil, şansa veya dış etkenlere bağlarsınız.
Bunlara ek olarak:
- Mükemmeliyetçilik
- Kendini sabote etme eğilimi
- Başarısızlıktan aşırı korku
- Anksiyete, depresyon ve stres gibi psikolojik sorunlar
- Sosyal izolasyon
- Kariyer gelişiminde zorlanma
Bu belirtilerden birkaçını yaşıyorsanız, imposter sendromu yaşıyor olma ihtimaliniz yüksektir. Bu sayede artık imposter sendromu nedir öğrenmiş bulunmaktayız.
İmposter Sendromu Etkileri Nelerdir?
İmposter sendromunun etkileri oldukça geniş kapsamlı olabilir. Ek olarak unutmamalıyız ki imposter sendromu tedavisi olan bir durumdur. Bu etkileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Psikolojik Etkiler:
- Anksiyete
- Depresyon
- Stres
- Özgüven eksikliği
- Özsaygı düşüklüğü
- Utangaçlık
- Suçluluk duygusu
- Yetersizlik duygusu
Sosyal Etkiler:
- Risk alma ve yeni zorluklara girişmekten kaçınma
- Başarısızlıktan aşırı korku
- Sosyal izolasyon
- Yakın ilişkilerde sorunlar
Mesleki Etkiler:
- Kariyer gelişiminde zorlanma
- İş tatmininde düşüş
- Verimlilikte düşüş
- Yaratıcılıkta azalma
- İşten ayrılma düşüncesi
İmposter sendromu, kişinin hayatının her alanını olumsuz etkileyebilir. Bu sendromu yaşıyorsanız, yardım almaktan çekinmemeniz önemlidir.
Tedavisi Var Mıdır?
İmposter sendromu üstesinden gelinebilecek bir durumdur. Bunu anlamak için imposter sendromu testi yapılmaktadır. Ek olarak doğru tedavi ve destek ile imposter sendromunun etkilerini azaltabilir ve daha mutlu ve tatmin edici bir hayat yaşayabilirsiniz.
Tedavi seçenekleri şunlardır:
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, imposter sendromuyla başa çıkmada en etkili tedavilerden biridir. Ayrıca BDT’de, imposter sendromuna yol açan düşünce ve davranış kalıplarını belirlemeyi ve değiştirmeyi öğreneceksiniz.
Psikodinamik Terapi: Psikodinamik terapi, imposter sendromunun kökenini geçmiş deneyimlerinizde araştıran bir terapi türüdür. Bu terapide, geçmişteki travmatik deneyimlerin imposter sendromuna nasıl katkıda bulunduğunu keşfedeceksiniz.
Destek Grupları: Benzer deneyimler yaşayan diğer insanlarla bağlantı kurmak, imposter sendromuyla başa çıkmanıza yardımcı olabilmektedir. Bu sebeple destek gruplarında, deneyimlerinizi paylaşabilir, birbirinizden öğrenebilir ve birbirinize destek olabilirsiniz. Ayrıca imposter sendromu nasıl geçer sorgusunun bir yanıtı da bu şekildedir.
Bunlara ek olarak:
- Başarılarınızı kutlayın ve kendinize karşı nazik olun.
- Olumsuz düşüncelerinizi sorgulayın ve gerçekçi bir bakış açısı geliştirmeye çalışın.
- Güçlü yönlerinize ve becerilerinize odaklanın.
- Yardım ve destek almaktan çekinmeyin.
Sendrom İçin Öneriler
İmposter sendromuyla başa çıkmanıza yardımcı olacak bazı öneriler:
Başarılarınızı kutlayın ve kendinize karşı nazik olun: Başarılarınızı küçümsemek yerine kutlayın. Kendinizi başkalarıyla karşılaştırmak yerine, kendi güçlü yönlerinize ve becerilerinize odaklanın. Ayrıca kendinize karşı nazik olun ve hatalarınızdan ders almayı öğrenin.
Olumsuz düşüncelerinizi sorgulayın ve gerçekçi bir bakış açısı geliştirmeye çalışın: Olumsuz düşüncelerinizi otomatik olarak kabul etmek yerine, sorgulayın. Kendinize şu soruları sorabilirsiniz: “Bu düşünce gerçekten doğru mu?”, “Bu düşüncenin kanıtı var mı?”, “Daha gerçekçi bir bakış açısı ne olabilir?”.
Güçlü yönlerinize ve becerilerinize odaklanın: Kendinizin iyi olduğu yönlere ve becerilerinize odaklanın. Çünkü başarılarınızı ve güçlü yönlerinizi bir listeye yazabilirsiniz. Kendinize her gün bu listeyi hatırlatabilirsiniz.
Yardım ve destek almaktan çekinmeyin: Aileniz, arkadaşlarınız veya bir terapistle imposter sendromu hakkında konuşmaktan çekinmeyin. Ayrıca benzer deneyimler yaşayan diğer insanlarla bağlantı kurmak için bir destek grubuna katılabilirsiniz.
Bunlara ek olarak:
- Meditasyon ve mindfulness egzersizleri: Meditasyon ve mindfulness egzersizleri, stres ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
- Kendini affetme: Geçmişteki hatalarınızı affetmeyi ve onlardan ders almayı öğrenin.
- Kendini motive etme: Kendinize motive edici sözler söyleyin ve hedeflerinize ulaşmak için çaba gösterin.
Unutmayın, imposter sendromu yalnız olmadığınız bir durumdur. Bu nedenle doğru adımları atarak bu sendromun üstesinden gelebilir ve tam potansiyelinize ulaşabilirsiniz. Sonuç olarak imposter sendromu ne demek artık bilgi sahibiyiz.
Peki, sizce bu konu hakkında ne demeli?
